Wydawca treści Wydawca treści

Hodowla lasu

22.09.2022 | Beata Szkudlarek

Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie tego, który już istnieje (odnawianie) oraz tworzenie nowego (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbieranie i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

Przy hodowli lasu korzysta się z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska, dzięki czemu las jest bardziej odporny na zagrożenia.

Las powstaje w sposób naturalny lub jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest przygotowanie drzewostanu do uzyskania nowego pokolenia, tak aby możliwe było odnowienie lasu w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew i płynna przemiana pokoleń.

Odnowienia sztuczne i naturalne

Odnowienia możemy podzielić na odnowienia sztuczne, czyli sadzenie sadzonek lub wysiewanie nasion przez człowieka, oraz odnowienia naturalne, czyli zjawisko samoistnego powstania młodego pokolenia drzew. Odnowienia naturalne w lasach zagospodarowanych zazwyczaj są kierowane przez człowieka. Prace polegają na spulchnieniu gleby w okresie spodziewanego urodzaju nasion oraz rozluźnieniu drzew tak, by zapewnić odpowiednią ilość światła.

Zalesienia gruntów porolnych prowadzone są zwykle wśród roślin zielnych.

W minionym dziesięcioleciu w Nadleśnictwie Zielona Góra wykonano łącznie 1543,03 ha odnowień i zalesień.

Pielęgnowanie lasu

Pielęgnowanie gleby to ogół zabiegów mechanicznych, nawadniających, nawożeniowych itp., mających na celu utrzymanie lub podniesienie żyzności gleby. Polega to głównie na wykaszaniu chwastów wśród drzewek. Równocześnie wykonuje się cięcia pielęgnacyjne, które w zależności od wieku drzewostanu mają inny charakter i noszą inną nazwę: czyszczenia wczesne w okresie uprawy, czyszczenia późne w okresie młodnika, trzebieże wczesne w okresie dojrzewania drzewostanu oraz trzebieże późne w okresie dojrzałości drzewostanu.

W ostatnim 10-leciu na nowo zakładanych uprawach wykonano na obszarze 1335,64 ha zabiegów pielęgnacyjnych. Pielęgnowanie gleby w istniejących i nowozakładanych uprawach realizowano zgodnie z potrzebami hodowlanymi.

Czyszczenia wczesne - zabiegi pielęgnacyjne prowadzone w młodych drzewostanach zwykle przed osiągnięciem przez nie zwarcia, których głównym celem jest regulacja składu gatunkowego drzewostanu i usunięcie drzew wadliwych (selekcja negatywna). Z tego procesu można pozyskać chrust na miotły, faszynę itp.

W ostatnim dziesięcioleciu w Nadleśnictwie Zielona Góra wykonano czyszczenia wczesne na obszarze 2085,28 ha i czyszczenia późne na obszarze 1337,59 ha.

W ramach cięć pielęgnacyjnych przeprowadzono również zabiegi trzebieży wczesnych w okresie dojrzewania drzewostanu oraz trzebieży późnych w okresie dojrzałości drzewostanu.

Tworzenie podszytu czyli dolnych warstw drzewostanu polega na wprowadzaniu sadzonek różnych gatunków drzew i krzewów. Podszyt sadzony jest na siedliskach ubogich, gdzie z powodu niedoboru związków pokarmowych lub wody gatunki drzewiaste mają niewielką szansę wytworzenia dolnego piętra drzewostanu, a drzewa i krzewy nie mają szans na przejście do wyższych warstw. Podszyt ma ważne znaczenie biocenotyczne i glebochronne oraz pełni istotną rolę w zapewnieniu trwałości ekologii środowiska leśnego

W Nadleśnictwie w latach 2011-2020 wprowadzono 10,96 ha podszytów.

Szkółkarstwo

Nadleśnictwo posiada jedną szkółkę o powierzchni ogólnej 660 arów i produkcyjnej 608 arów. Szkółka położona jest w obrębie Wilkanowo, leśnictwo Świdnica, oddział 957 j,n, p. Na szkółce prowadzona jest produkcja sadzonek z odkrytym systemem korzeniowym. Szkółka zaspokaja potrzeby na materiał sadzeniowy do odnowień i zalesień oraz umożliwia sprzedaż sadzonek innym podmiotom.

Nasiennictwo i selekcja

Podstawową baza do pozyskania nasion są drzewostany nasienne. Na terenie nadleśnictwa znajdują się następujące obiekty:

1. Wyłączone drzewostany nasienne