Wydawca treści
Warto zobaczyć
Na gruntach Lasów Państwowych Nadleśnictwa Zielona Góra znajduje się co najmniej kilkanaście ważniejszych obiektów kultury materialnej: 6 cmentarzy, 1 pomnik, 1 wieża obserwacyjna murowana, 3 stanowiska z bunkrami i co najmniej 3 stanowiska kurhanów.
Wieża Wilkanowska
Najciekawszym i najbardziej wartościowym z wymienionych obiektów jest murowana wieża obserwacyjna (o wysokości 21 m), usytuowana na najwyższym wzniesieniu Wału Zielonogórskiego, na szczycie Kosowej Góry (221 m n.p.m.). Zbudowana ona została w 1902 roku przez Zielonogórski Związek Winiarzy i Kupców na cześć „żelaznego kanclerza" Ottona von Bismarcka według obowiązującego wzoru architektonicznego opracowanego przez Wilhelma Kreisa z Düsseldorfu. Drewniane, metalowe oraz murowane wieże tego typu budowano na całym świecie. W sumie powstało ich 238, z czego zachowało się 168 (w tym 17 na terenie Polski). Do budowy wieży z czerwonej cegły na Wilkanowskiej Górze użyto najprawdopodobniej cegieł wyprodukowanych w miejscowej cegielni położonej przy dzisiejszej ulicy Ceramicznej. Obecnie wieża służy jako przeciwpożarowy punkt obserwacyjny i ważny obiekt turystyczny w miejscu przecięcia się kilku szlaków.
Wieżę udostępnia się turystom zorganizowanym po wcześniejszym zgłoszeniu w Biurze Nadleśnictwa.
Ewenementem jest usytuowanie aż 3 muzeów w miejscowościach nie będących miastami. Chodzi tu o: Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie, Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Świdnicy i Muzeum Etnograficzne w Ochli, z których każde stanowi ogromną atrakcję dla zwiedzających.
Muzeum Etnograficzne Skansen z siedzibą w Ochli, umiejscowione w XVIII-wiecznej byłej leśniczówce
Na obszarze 13 ha zgromadzono i objęto ochroną ponad 60 zabytkowych obiektów architektury wiejskiej czterech sąsiadujących ze sobą rejonów etnograficznych. Na terenie skansenu od wiosny do zimy odbywają się liczne imprezy tematyczne, którym towarzyszą jarmarki rękodzieła ludowego, warsztaty i pokazy.
Siedziba muzeum mieści się w pałacu wzniesionym w 1602 r. w stylu renesansowym. Ekspozycja archeologiczna obejmuje historię regionu do czasu nowożytnych. Oprócz czterech ekspozycji stałych wystawiane są także ekspozycje czasowe.
Miłośników militariów zainteresuje wycieczka szlakiem prowadzącym do Drzonowa, gdzie mieści się Lubuskie Muzeum Wojskowe, a w nim m.in. ekspozycje dotyczące Wojska Polskiego od 1914 r., dawnej broni, a także plenerowa ekspozycja ciężkiego sprzętu wojskowego.
Najbardziej okazałe bunkry znajdują na terenie leśnictwa Świdnica obr. Wilkanowo. Dwa żelbetowe bunkry o wymiarach: 15 m (wysokość), 20 m (średnica), 1,6 m (grubość ścian), 3 m (grubość stropodachu), wybudowane zostały około roku 1938. Mogły one dawniej służyć jako magazyn paliwa oraz maszynownia wyposażona w agregaty prądotwórcze. W obiektach tych ulokowano Niemieckie Radio Wrocław.
Osobliwością zielonogórskich wzgórz są tajemnicze doły, brane często za leje po bombach, a w rzeczywistości stanowiące efekt szkód pokopalnianych. Lodowiec spiętrzał w tym miejscu skały trzeciorzędowe wraz z węglem brunatnym, który później wydobywano w okolicach Zielonej Góry. Ślady tej eksploatacji są widoczne w zielonogórskich lasach właśnie w postaci dołów. Pierwszy szyb „Emilia" otwarto w 1840 r. i wydobywano w nim węgiel przez blisko 100 lat.
Zespoły parkowo-dworskie
Na terenach wiejskich w granicach zasięgu terytorialnego Nadleśnictwa Zielona Góra występuje kilka parków podworskich, z czego dwa, Arboretum w Nietkowie i Park w Buchałowie, położone są na gruntach administrowanych przez Nadleśnictwo.
Arboretum w Nietkowie o powierzchni badawczej (1,85 ha) założone zostało w latach 80-tych XIX wieku przez szkółkę Spaetha, której głównym celem było zgromadzenie kolekcji egzotycznych drzew iglastych i liściastych. Kolekcja ta (około 150 gatunków) została podczas powodzi w lecie 1997 roku podtopiona, na skutek czego obumarło 220 drzew różnych gatunków. Za zgodą Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody drzewa te zostały usunięte, a w chwili obecnej Urząd Miasta i Gminy Czerwieńsk realizuje przy wsparciu Nadleśnictwa projekt rewitalizacji arboretum.
Park w Buchałowie zajmuje powierzchnię 2,27 ha. W drzewostanie o charakterze parkowym występuje 8 zatwierdzonych w 1986 r. pomników przyrody, z czego 4 to dęby szypułkowe, 2 dęby czerwone, cis pospolity zbiorowy i 1 platan klonolistny (pomnik zbiorowy z dwóch drzew). Aktualny skład drzewostanu wskazuje na to, że charakter parku ukształtowany został około 1920 r. Park przylega do szosy Buchałów – Drzonów i zabudowań wiejskich, na skutek czego podlega silnej antropopresji i jest wystawiony na zagrożenia związane z działalnością człowieka. Obiekt nie został wpisany do rejestru zabytków woj. lubuskiego.
Stanowiska archeologiczne
Z lasami Nadleśnictwa Zielona Góra i ich najbliższym otoczeniem wiąże się 26 zlokalizowanych stanowisk archeologicznych zaewidencjonowanych w Muzeum Archeologicznym Środkowego Nadodrza w Świdnicy. 6 spośród nich zostało w 1971 r. wpisanych do rejestru zabytków. Największe zagęszczenie stanowisk archeologicznych występuje na północ od wsi Letnica, między Świdnicą a Piaskami, oraz między Sudołem - Płotami - Czerwieńskiem a Wysokiem.
W oddz. leśnictwa Łężyce obr. Nietków znajduje się niewielki murowany pomnik sprzed II wojny światowej, upamiętniający śmierć miejscowego Nadleśniczego. Na pomniku tym znajduje się napis w języku niemieckim: „Dem Andenken des Oberförsters Klee 1867-1908" [tł. „Pamięci nadleśniczego Klee 1867-1908"].
