Wydawca treści
Pomniki przyrody
Pomniki przyrody, fot. Krzysztof Moroz
Pomniki przyrody, fot. Krzysztof Moroz
Pomniki przyrody to pojedyncze okazy przyrody ożywionej bądź nieożywionej, które ze względu na swoją szczególną wartość naukową, zabytkową i estetyczną otoczone zostały opieką prawną. Najczęściej występującymi w lasach pomnikami przyrody są najstarsze i największe drzewa. W 2012 r. mieliśmy w całej Polsce już prawie 11 tys. pomników, z czego 8,5 tys. stanowiły właśnie drzewa.
Do pomników przyrody ożywionej zalicza się pojedyncze drzewa lub krzewy oraz grupy drzew, w tym zabytkowe aleje, wyróżniające się sędziwym wiekiem, wielkością, niezwykłymi kształtami lub innymi cechami.
Do pomników przyrody nieożywionej należą duże głazy narzutowe, a także ciekawe formy ukształtowania powierzchni ziemi (jaskinie, przełomy rzeczne, wodospady, jary itd.).
Lista pomników przyrody, znajdujących się na terenach Nadleśnictwa Zielona Góra, tworzona jest od 1982 roku.
Obecnie wymienia ona 42 pomników przyrody, w tym:
- 27 pojedynczych drzew
- 7 skupisk drzew
- 1 stanowisko bluszczu pospolitego
- 1 głaz narzutowy
- 6 pomników ochrony powierzchniowej.
Zgłoszenia pomnika przyrody może dokonać każdy mieszkaniec gminy (także wójt gminy lub urzędnik), szkoła, stowarzyszenie itp. Do zgłoszenia należy dołączyć szkic sytuacyjny lub mapę terenu z zaznaczonym obiektem. Aby uznać drzewo za pomnik przyrody, jego obwód w pierśnicy powinien być większy niż szacunkowe wartości minimalne obowiązujące dla danego gatunku. Na przykład, aby uznać za pomnik przyrody dąb, musi on mieć co najmniej 3 metry obwodu mierzonego na wysokości 1,3 metra nad ziemią.
Wiele pomników przyrody położonych w zasięgu terytorialnym naszego Nadleśnictwa, znajduje się poza gruntami zarządzanymi przez Lasy Państwowe. Przykładem takiego ciekawego drzewa jest dąb szypułkowy „Nikodem", charakteryzujący się obwodem pnia 510 cm, rosnący na terenie Muzeum Etnograficznego w Ochli.
Więcej w dokumencie: PROGRAM OCHRONY PRZYRODY NADLEŚNICTWA ZIELONA GÓRA na lata 2021-2030
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
Powrót
Lasy nadleśnictwa
Lasy nadleśnictwa
Lasy nadleśnictwa, fot. Krzysztof Moroz
Lasy nadleśnictwa, fot. Mariusz Grondys
Lasy nadleśnictwa, fot. Mariusz Grondys
Nadleśnictwo Zielona Góra zarządza około 17 tys. ha lasów. Jest to teren bardzo ciekawy przyrodniczo, bogaty w świat roślinny i zwierzęcy.
80% lasów zarządzanych przez Nadleśnictwo Zielona Góra stanowią lasy ochronne.
Obszar Nadleśnictwa Zielona Góra charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu i wyróżnia ciekawymi formami jego ukształtowania. Szczególnym formą rzeźby odznacza się Wał Zielonogórski z najwyższym punktem na terenie Nadleśnictwa – Górą Wilkanowską o wys. 221 m n.p.m. Powierzchnia Wału jest bardzo urozmaicona, a jego stoki przecinają liczne wzniesienia i doliny o zróżnicowanych kształtach i rozmiarach. Wznoszący się na wysokość od 100 m do 220 m n.p.m., przebiegający ze wschodu na zachód Wał jest w istocie moreną czołową, utworzoną prawdopodobnie w okresie zlodowacenia środkowopolskiego lub wcześniej – południowopolskiego.
Z kolei Wysoczyzna Czerwieńska odznacza się piaszczystymi pagórkami otaczającymi doliny małych rzeczek. W okolicach Czerwieńska i Wysokiego występują wały wydmowe z deniwelacjami sięgającymi kilkunastu metrów. Północna i południowa część Nadleśnictwa położona jest w dolinach rzek Odry i Śląskiej Ochli. Obszar ten jest mało urozmaicony, w zasadzie płaski, o niewielkim spadku terenu (poniżej 3%). Na południe od Wału Zielonogórskiego, znajduje się sandr, którego szerokość między Letnicą a Jędrzychowem wynosi 1-4 km. Powstał on w maksymalnym stadium zlodowacenia północnopolskiego (stadiale leszczyńskim).
Lasy Nadleśnictwa Zielona Góra położone są w III Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej, Dzielnicy 6 Pojezierza Lubuskiego, w Mezoregionie Ziemia Lubuska, w części kompleksu leśnego zwanego Puszczą Lubuską. Zasadniczym elementem krajobrazu tego obszaru są Wzgórza Zielonogórskie, przybierające na terenie Nadleśnictwa formę kilku łańcuchów.
Zasięg terytorialny Nadleśnictwa Zielona Góra wynosi 30,7 ha i charakteryzuje się znaczną lesistością, sięgającą 55%. Lasy Nadleśnictwa składają się ze 135 kompleksów leśnych, przy czym największą powierzchnię zajmuje główny kompleks, stanowiący ponad 90% powierzchni pozostającej w zarządzie Nadleśnictwa.
Pod względem liczby przeważają zdecydowanie kompleksy leśne o powierzchniach do 5 ha (łącznie 102). Oprócz lasów, nad którymi zarząd sprawują Lasy Państwowe, w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa usytuowane są lasy innych form własności (osób fizycznych i prawnych) o łącznej powierzchni 382 ha.
Drzewostany Nadleśnictwa Zielona Góra tworzy 35 gatunków drzew, z czego 18 występuje jako gatunki panujące. Głównym gatunkiem panującym jest sosna, której udział stanowi blisko 89%, kolejnymi są dąb, olcha, akacja i brzoza. Udział pozostałych gatunków nie przekracza 2% powierzchni leśnej. Dominują tu drzewostany jednopiętrowe pochodzenia sztucznego. Lasy Nadleśnictwa Zielona Góra pełnią szereg funkcji, z których dominująca jest funkcja ochronna.
Na terenie Nadleśnictwa wyodrębniono 16 typów gleb.
Zdecydowanie dominującym typem są gleby rdzawe (RD) o łącznej powierzchni 12.1 tys ha co stanowi 74 % wszystkich gleb określonych w pracach glebowo-siedliskowych.
Przeważające na terenie Nadleśnictwa siedliska borowe z wyraźną dominacją sosny wykazują stosunkowo niewielką różnorodność szaty roślinnej. Nie oznacza to jednak, że są przez mniej ciekawe. Z żyznymi glebami wiążą się siedliska lasowe o bogatej szacie roślinnej.
Oprócz drzew na szatę roślinną ekosystemu leśnego składają się także krzewy i rośliny runa. Na terenie Nadleśnictwa Zielona Góra występują ich gatunki objęte ochroną częściową, m.in. chrobotek, płucnica islandzka, bielistka siwa, gajnik lśniący, widłak goździsty, widłak jałowcowaty oraz ścisłą, jak np. goździk pyszny i salwinia pływająca. Chronione są także pomniki przyrody, stanowiące najokazalsze drzewa terenu Nadleśnictwa.
Świat zwierzęcy na terenach Nadleśnictwa jest równie bogaty jak roślinny. Chronione gatunki ssaków reprezentuje bóbr europejski. Chronione bezkręgowce reprezentowane są przez czerwończyka nieparka, trzeplę zieloną i zalotkę większą, zaś z gromady płazów na szczególną uwagę zasługują traszka grzebieniasta i kumak nizinny. Poza tym na terenie Nadleśnictwa występuje wiele innych gatunków zwierząt z różnych gromad.