Wydawca treści
Użytkowanie lasu
Użytkowanie lasu, fot. Jerzy Malicki
Użytkowanie lasu, fot. Jerzy Malicki
Użytkowanie lasu, fot. Mariusz Grondys
Użytkowanie lasu, fot. Mariusz Grondys
Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.
Prace z zakresu użytkowania lasu wykonywane są w sposób spełniający szczególne wymagania, które niwelują lub znacznie ograniczają ewentualne niekorzystne wpływy na ekosystem leśny. Podczas prowadzenia wycinki drzew stosuje się tzw. rębnie częściowe (częściowe wycięcie drzewostanu) zmniejszając tym samym ilość rębni zupełnych (całkowitego wycięcia drzewostanu z określonej powierzchni). Podczas prac zrębowych pozostawiane są fragmenty dojrzałego drzewostanu wraz z rosnąca pod jego okapem roślinnością (do 5 % powierzchni zrębu), a także pozostawiane są drzewa dziuplaste i tzw. ekologiczne, które mogą stanowić miejsce dla życia wielu organizmów. Maszyny pracujące w lesie przy wycince i zrywce drewna muszą spełniać określone normy techniczne, dzięki czemu ich praca nie wpływa negatywnie na glebę, pozostawioną szatę rośliną i atmosferę.
Lasy Państwowe są głównym dostawcą drewna na rynek polski.
Rozmiar pozyskania drewna określony jest w Planie Urządzenia Lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.
Wycinka drzew prowadzona przez Nadleśnictwo jest jednym z elementów zrównoważonej gospodarki leśnej i pozyskiwane w ten sposób drewno posiada specjalne certyfikaty. Kupując tak oznaczone produkty można mieć pewność, że pochodzą one z lasu zarządzanego zgodnie z dobrem przyrody.
O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym Planie Urządzenia Lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55% przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m3 drewna.
Pozyskane drewno pochodzi z:
- cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów,
- cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu,
- cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.
Rodzaje użytkowania lasu:
- użytkowanie główne tj. pozyskanie drewna,
- użytkowanie uboczne tj. pozyskanie runa leśnego, owoców, nasion, itp.,
- użytkowanie łowieckie;
Określenia i przyjęcia etatów cięć dokonuje się w oparciu o Instrukcję Urządzania Lasu. Na przyjęcie odpowiednich etatów mają wpływ głównie potrzeby hodowlane wynikłe z aktualnego stanu drzewostanów w Nadleśnictwie Zielona Góra, a także pilność przebudowy drzewostanów.
Wykorzystanie drzewostanów pod względem zasobności w dziesięcioleciu w poszczególnych kategoriach waha się w granicach do 55,28% w klasach odnowienia, do 42,02% w drzewostanach rębnych i 51,18% drzewostanów przeszłorębnych. Wykorzystanie bazy drzewostanów przy lokalizacji cięć jest poprawne, pozwala realizować optymalne cele z zachowaniem ładu czasowego i przestrzennego.
Nadleśnictwo prowadzi działania na podstawie tworzonego 3-etapowo, z możliwością konsultacji społecznych, Planu Urządzania Lasu.
Lasy gospodarcze Nadleśnictwa Zielona Góra stanowiące główne zaplecze surowca drzewnego dla przemysłu zajmują powierzchnię ok. 16 tys. ha a poziom pozyskania drewna wynosi 75 tys. m3
