Wydawca treści
Łowiectwo
Łowiectwo, fot. Jerzy Malicki
W lasach żyje około 60% z 618 gatunków kręgowców występujących w Polsce. Cywilizacja sprawiła, że odwieczna równowaga i reguły obowiązujące w leśnych ekosystemach zostały zachwiane. Wpływa to także na zamieszkujące tam zwierzęta. Dlatego w dzisiejszych czasach ich liczebność, sposoby opieki, a także zapobieganie szkodom od zwierzyny reguluje prawo, zarówno polskie jak i unijne.
Łowiectwo
W Polsce zasady ochrony zwierząt łownych (zwierzyny) i gospodarowania ich zasobami zgodnie z zasadami ekologii oraz zasadami racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej reguluje Ustawa Prawo Łowieckie z 13 października 1995r., która definiuje łowiectwo jako element ochrony środowiska przyrodniczego, a także określa cele i zadania gospodarki łowieckiej.
Więcej ---- Ustawa Prawo Łowieckie
W pojęciu łowiectwa mieści się także szereg zagadnień związanych z kynologią łowiecką i sokolnictwem, etyką myśliwską, tradycją i kulturą łowiecką w tym językiem łowieckim, literaturą i sztuką.
Gospodarka łowiecka na terenie Nadleśnictwa Zielona Góra
Gospodarkę łowiecką na obwodach łowieckich dzierżawionych od Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe prowadzą członkowie kół łowieckich zrzeszeni w Polskim Związku Łowieckim. W 4 obwodach łowieckich gospodarują we współpracy z Nadleśnictwem Koła Łowieckie: Dąb, Bór, Jeleń, Knieja.
Gospodarka łowiecka – działalność mająca na celu ochronę i zachowanie różnorodności zwierzyny, zachowanie i kształtowanie środowiska przyrodniczego na rzecz poprawy warunków bytowania zwierząt łownych.
Do zadań członków kół łowieckich należy przede wszystkim ochrona zwierzyny, co poza działaniami zapisanymi w ustawie o ochronie przyrody oznacza także tworzenie warunków bezpiecznego bytowania zwierzyny, przestrzegania zakazów umyślnego płoszenia, chwytania i przetrzymywania zwierzyny, wybierania jaj i piskląt oraz niszczenia legowisk, nor i ptasich gniazd, a przede wszystkim zwalczanie kłusownictwa i wszelkich zjawisk szkodnictwa łowieckiego – są to np. organizowane przez koła łowieckie akcje odsidlania, czyli poszukiwania i usuwania z lasów wnyków i sideł zastawianych przez kłusowników, a także wykonywanie polowań.
Cele gospodarki łowieckiej
Celem gospodarki łowieckiej jest utrzymanie możliwie optymalnego stanu zwierzyny w odpowiedniej strukturze wiekowej i płciowej, przy znośnych gospodarczo szkodach powodowanych przez zwierzynę w gospodarce rolnej i leśnej.
Łowiska, w których przebywa zwierzyna charakteryzuje tzw. pojemność łowiska, opisująca dla jakiej ilość zwierząt na danym terenie znajduje się wystarczająca ilość pożywienia, miejsca do życia i schronienia, nie powodując przy tym nadmiernych szkód gospodarczych.
Ochrona lasu przed szkodami od zwierzyny
Należy mieć na uwadze, że żyjące w stanie wolnym zwierzęta, mimo iż są naturalnie mieszkańcami lasu, mogą powodować czasem dotkliwe szkody w gospodarce leśnej. Do takich szkód należy np. zjadanie pąków młodych drzewek na uprawach leśnych, co hamuje ich wzrost. Kozły (samce sarny) wycierające swoje poroże (tzw. czemchanie) mogą doprowadzić do uschnięcia młodych drzewek, podobnie jak jelenie zdzierające i zjadające korę (tzw. spałowanie) - pozbawione ochrony, jaką daje kora drzewka usychają. Z tego powodu leśnicy stosują różne sposoby ochrony młodych drzewek przed szkodami. Do takich metod należą np. zakładane w lesie tymczasowe grodzenia upraw, zapobiegające dostawaniu się zwierzyny do chętnie zjadanych młodych drzewek liściastych. Aby zniechęcić zwierzęta do zgryzania drzewek na większych, nie dających się ogrodzić powierzchniach, leśnicy stosują tzw. repelenty, substancje które zmieniają smak zgryzanych drzewek. Aby ochronić przed spałowaniem, drzewka są osłaniane palikami lub osłonkami z biodegradowalnego tworzywa.
Ochrona upraw rolnych
Poza szkodami w leśnictwie, zwierzęta łowne bardzo często powodują szkody w uprawach rolnych, co może być przyczyną konfliktów między rolnikami a członkami kół łowieckich. Aby zminimalizować te szkody, gospodarujący zwierzyną myśliwi, starają się zatrzymać zwierzęta w lesie, tworząc tzw. poletka łowieckie, pasy zaporowe i buchtowiska na których wysiewane są chętnie zjadane przez zwierzynę zboża, kukurydza, topinambur oraz wykładana karma, ziemniaki, buraki itp. Podczas ciężkich dla zwierząt zim do budowanych w lesie paśników systematycznie dostarczana jest karma, a w tzw. lizawkach umieszczane są kostki soli, która pozwala zwierzynie na uzupełnienie soli mineralnych.
Gospodarka łowiecka w lasach Nadleśnictwa Zielona Góra
Lasy Nadleśnictwa Zielona Góra są bogate w różne gatunki zwierząt, najczęściej spotykane są dziki i sarny, a także jelenie i daniele. Przedstawicie zwierzyny drobnej to głownie lisy, zające, kuny. Często obserwowane są, będące pod częściową ochroną, bobry. Głównie nad rzeką Odrą i w kanałach łączących się ze Śląską Ochlą. Na terenie nadleśnictwa spotkać można też borsuki, jenoty, łasice i norki amerykańskie. Zanotowano kilka obserwacji „przechodnich" łosi w południowo-zachodniej części nadleśnictwa. Spotykane są również coraz częściej wilki.
Ze względu na bliskość miasta i duży stopień zagospodarowania turystycznego terenów leśnych przy Zielonej Górze, prowadzenie gospodarki łowieckiej wymaga specjalnego podejścia. Ze względu na bezpieczeństwo ludzi nie jest możliwe wykonywanie polowań w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowań, a zwierzęta leśne są przyzwyczajone do obecności ludzi i mniej płochliwe. Często zdarza się, że zwierzęta zapuszczają się na tereny zamieszkałe przez ludzi, zwłaszcza nowo powstałe osiedla, które do niedawna były nieużytkami.
Zwierzęta w mieście
Przebywanie w mieście dzikich zwierząt może powodować zagrożenie bezpieczeństwa mieszkańców i naruszenie porządku publicznego. W takich sytuacjach zgodnie z przepisami mówiącymi o zadaniach własnych samorządu terytorialnego, za utrzymanie porządku publicznego odpowiada prezydent miasta. Z terenów miejskich zwierzyna jest chwytana w specjalnie skonstruowane pułapki i wywożona z powrotem do lasu. W szczególnych przypadkach prezydent miasta może wydać zgodę na uśpienie lub odstrzelenie zwierzęcia stwarzającego zagrożenie dla ludzi.
W terminologii łowieckiej zwierzynę dzieli się na zwierzynę drobną: np. lisy, zające, kuny i zwierzynę grubą, którą dodatkowo dzieli się na płową: sarny, jelenie, daniele i zwierzynę czarną: dziki.
„Kto spotyka w lesie dzika…"
Podczas przypadkowych spotkań ze zwierzętami w lesie, należy pamiętać że są one równie zaskoczone jak i my. Zwierzę nie zaatakuje człowieka a wystraszone będzie chciało uciec. Niebezpieczeństwo może stanowić np. locha (samica dzika) prowadząca młode, która jak każda mama stanie w obronie swoich dzieci, jeśli poczuje się zagrożona.
Kiedy już dojdzie do spotkania w lesie z dzikim zwierzęciem, najlepiej spokojnie się wycofać i oddalić w przeciwnym kierunku.
Szczególną ostrożność należy wykazać spotkań z pozornie niegroźnym dla człowieka lisem. Jeżeli zwierzę nie okazuje strachu i nie ucieka przed człowiekiem, co powinno być jego naturalnym odruchem, istnieje ryzyko że jest ono zarażone wścieklizną. W żadnym wypadku nie należy podchodzić do zwierzęcia, usiłować pogłaskać czy schwytać.
